ياسين حسني معظم

رویداد شناسی تشکیل دیوان کیفری بین المللی ( ICC )

یاسین حسنی معظم

سال 1945 : تاسیس دادگاه نظامی بین المللی موسوم به دیوان نورنبرگ با توافق نامه لندن برای محاکمه متهمان جنایات جنگی نازی .

سال 1946 : قوای متفق جنگ جهانی دوم اساسنامه تشکیل دادگاه نظامی برای خاور دور موسوم به دیوان توکیو  را برای تعقیب جنایتکاران جنگی ژاپنی به تصویب رساندند .

سال 1947 :  ملل متحد کنوانسیون منع و مجازات جرم نسل کشی را پذیرفتند. ماده 1 این کنوانسیون بیان می دارد که نسل کشی « یک جرم بین المللی است ». و ماده 6  بیان می کند که اشخاص متهم به جرم نسل کشی « باید توسط یک دادگاه صلاحیت دار در قلمرو کشور فعل ارتکابی یا توسط دادگاه جنایی بین المللی که چنین صلاحیتی را دارا است محاکمه شود...» در همان مصوبه ، مجمع عمومی ، کمسیون حقوق بین الملل را « به مطالعه شرایط و امکان تاسیس یک مرجع قضایی بین المللی برای محاکمه اشخاص متهم به نسل کشی فراخواند » .

سال 1954 – 1949 : کمسیون حقوق بین الملل چندین پیش نویس قانونی برای تشکیل یک دادگاه کیفری بین المللی تهیه کرد اما دیدگاههای مختلف مانع پیشرفت های بیشتر می شد .

سال 1989 : در پاسخ به درخواست کشور« ترینداد و توباگو» ، مجمع عمومی ملل متحد از کمسیون حقوق بین الملل ( ILC ) خواست که کار خود را در زمینه دادگاه کیفری بین المللی که صلاحیت رسیدگی به قاچاق مواد مخدر را داشته باشد از سر بگیرد .

سال 1993 : شورای امنیت ملل متحد ، دیوان کیفری بین المللی ویژه برای یوگسلاوی سابق ، برای محاکمه اشخاص مسئول در قبال ارتکاب جرایم بیرحمانه بعنوان بخشی از آنچه که به پاکسازی قومی معروف است را تشکیل داد .

سال 1994 : کمسیون حقوق بین الملل کار تهیه پیش نویس قانونی برای تشکیل دیوان کیفری بین المللی را به پایان رساند و پیش نویس قانونی را به مجمع عمومی ملل متحد تقدیم کرد . برای بررسی موضوعات ماهوی اصلی مندرج در پیش نویس قانونی ، مجمع عمومی کمیته ویژه ای را برای تاسیس یک دیوان کیفری بین المللی تشکیل داد .

سال 1995 : کمیته ویژه برای تشکیل دیوان کیفری بین المللی دو نشست برگزار کرد. بعد از بررسی گزارش کمیته ، مجمع عمومی کمیته مقدماتی برای تشکیل دیوان کیفری بین المللی به منظور تهیه پیش نویس واحد مورد قبول اکثریت برای تسلیم به اجلاس نمایندگان تشکیل داد.

سال 1998 – 1996 : کمیته مقدماتی در این زمان نشست خود را برگزار کرد و نشست نهایی را نیز در مارس و آوریل 1998 برای تکمیل متن پیش نویس برگزار کرد .

17 ژوئیه 1998 : پذیرش اساسنامه دیوان کیفری بین المللی در کنفرانس نمایندگان تام الاختیار ملل متحد در رم با شرکت نمایندگان 160 کشور ، 33 سازمان نیمه دولتی و ائتلاف 236 سازمان غیردولتی . 120 کشور رای موافق ، 7 کشور رای مخالف و 21 کشور رای ممتنع دادند . دیوان کیفری بین المللی ( ICC ) نه بعنوان بخشی از سازمان ملل متحد بلکه بعنوان سازمانی مستقل با بودجه مستقل تشکیل شد .

16 ژانویه 2002 : توافق میان سازمان ملل متحد و دولت سیرالئون برای تشکیل دادگاه ویژه سیرالئون برای محاکمه اشخاص مسئول برای آنهایی که دارای مسئولیت سنگین در قبال جرایم ارتکابی در سیرالئون در طول درگیری خشونت آمیز داخلی بعد از 30 نوامبر 1996  بودند .

11 آوریل 2002 :  برای اجرای اساسنامه دیوان کیفری بین المللی تصویب 60 کشور مورد نیاز بود. بنا به تصریح ماده 126 اساسنامه رم زمانی که 10کشور با هم سند تصویب خود را تودیع کردند شصتمین سند تصویب نزد دبیر کل سازمان ملل متحد تودیع می شود.

1 ژوئیه 2002 : اساسنامه در 1 ژوئیه 2002 لازم الاجرا شد . هرکس که بعد از این تاریخ مرتکب یکی از جرایم در صلاحیت اساسنامه شود توسط دیوان مورد تعقیب قرار می گیرد .( همچنین در 26 فوریه 2003  با 139 امضا ، 89 کشور اساسنامه رم را تصویب یا مورد پذیرش قرار دادند) . به منظور آغاز بهتر و به موقع دیوان قبل از انتخاب کارمندان آن ، گروه مقدمی ازکارشناسان کار خود را درمقر دیوان در لاهه هلند آغاز کردند. این گروه مسئول تهیه مقدمات اولیه عملی برای شروع به کار دیوان بود . این گروه متشکل از هشت کارشناس فنی بود که از جمله این موارد ، منابع انسانی ، منابع مالی ، ساختمان و امکانات اداری ، فناوری اطلاعات ، امور حقوقی و امنیت بود . این گروه در کشور میزبان ، تا زمانی که دیوان رسماً فعالیت خود را شروع نماید زمینه های مقدماتی برای فعالیت دادگاه از طریق شروع عضویت جدید و کارهای اولیه را آغاز نمود. برطبق این اختیار ، گروه پیشرو ( مقدم ) یک مسئول را برای همه اطلاعات واصله به دادگاه تعیین نمود . سازمان مقرر نمود که به این گروه اجازه دهد تا با در اختیار گرفتن چنین اموالی آنها را با معیارهای بین المللی تطبیق نماید و آنها را در مکان امنی نگهداری نموده تا زمانی که آنها را به دادستان تحویل دهد . اختیار گروه پیشرو در 31 اکتبر 2002 خاتمه یافت .

اگوست 2002 : در نشست اول مجمع دولتها ی عضو اساسنامه رم بودجه سی میلیون یورویی برای دوره اول مالی دیوان تصویب گردید. همچنین اسناد مختلفی شامل « آیین دادرسی و ادله » و « عناصر جرایم » تصویب شد. به علاوه ، یک مدیر بخش خدمات عمومی نیز منصوب شد ، که اولین کارمند عالی دیوان کیفری بین المللی (ICC) شد که مسئول هدایت فرایندی که به دیوان اجازه می دهد عملیات خود را انجام دهد.

15 اکتبر 2002 : مدیر بخش خدمات عمومی رسماً وظیفه خود را که تا آن زمان برعهده گروه پیشرو بود برعهده گرفت. این بخش به قصد به حداکثر رساندن کارایی و کارکرد با پارامترهای مشخص بخش های قدرت تعیین شده در اساسنامه بین قضات دیوان و دادسرا تشکیل شد . این بخش برای قضات ، دادسرا ، دبیرخانه و خدمات حمایت اداری که نیاز عمومی این چهار نفر است پیش بینی شد.

3 تا 7 فوریه 2003 : در ادامه اجلاس اول مجمع دولت های عضو ، 18 قاضی برای تصدی دیوان انتخاب شدند .

11 مارس 2003 : افتتاح دیوان کیفری بین المللی ( ICC ) و سوگند قضات در مقابل رئیس مجمع دولت های عضو ، شاهزاده« زید رعد زید الحسین» از اردن . اجلاس عمومی افتتاحیه در تالار نایت[1] در شهر لاهه برگزار شد . در این مراسم علیاحضرت ملکه بئاتریکس[2] از پادشاهی هلند در مقام رئیس دولت میزبان دیوان و آقای کوفی عنان بعنوان دبیر کل سازمان ملل متحد حضور یافتند.

21 تا 23 آوریل 2003 : دومین جلسه از اجلاس اول مجمع دولت های عضو ادامه یافت. آقای لویس مورینو اکامپو[3] از آرژانتین به اتفاق آراء بعنوان اولین دادستان دیوان کیفری بین المللی انتخاب شد .

16 ژوئن 2003 : آقای مورینو اکامپو متعهد شد که تا زمانی که جلسه دادگاه به ریاست قاضی فلیپ کیرش، رئیس دیوان کیفری بین المللی مفتوح است و همچنین به توسط رئیس مجمع دولت های عضو ، شاهزاده زید رعد زیدالحسین از اردن ، گواهی داد که صادقانه تعهدات خود را برعهده گیرد .

24 ژوئن 2003 : آقای برنو کاتالا [4] از فرانسه  با اکثریت مطلق جلسه عمومی قضات بعنوان اولین دبیر دیوان کیفری بین المللی انتخاب شد .

1 ژوئیه 2003 : اولین سالروز لازم الاجرا شدن اساسنامه رم .

2 ژوئیه 2003 : آقای برنو کاتالا متعهد شد تا زمانی که جلسه دادگاه به ریاست قاضی فلیپ کیرش، رئیس دیوان کیفری بین المللی مفتوح است و همچنین به توسط نایب رئیس مجمع دولت های عضو ، الیو ابراهیم کانو[5]  ، گواهی داد که صادقانه تعهدات خود را برعهده گیرد .

3 نوامبر 2003 : آقای سرگ برامرتز[6] ( از بلژیک ) وظیفه خود را صادقانه بعنوان معاون دادستان ( تحقیق ) در مراسمی به ریاست قاضی اکوا کوینهیا[7] ،نایب رئیس دیوان ، برعهده گرفت.

20 تا 22 آوریل 2004 : برگزاری اولین جلسه هیئت رئیسه صندوق سپرده گذاری برای قربانیان در دیوان کیفری بین المللی.

25 ژوئن 2004 : تشکیل دفاتر دادرسی اولیه در دیوان کیفری بین المللی .

1 نوامبر 2004 : خانم فاتو بن سودا [8] (از گامبیا )  بعنوان معاون دادستان ( تعقیب ) دیوان کیفری بین المللی در جلسه دیوان به ریاست قاضی فلیپ کیرش ، رئیس دیوان ، و به توسط نائب رئیس مجمع دولت های عضو ، فلیپ پائولیلو[9] ، گواهی داد که وظیفه خود را صادقانه برعهده گیرد .

10 مارس 2006 : شش قاضی دیوان کیفری بین المللی  در جلسه دیوان به ریاست قاضی فلیپ کیرش ، رئیس دیوان ، و به توسط رئیس مجمع دولت های عضو ، سفیر برونو استاگنو اوگارت[10] ، گواهی دادند که وظیفه خود را صادقانه برعهده گیرند .

29 فوریه 2008 : قضات دیوان در جلسه عمومی با اکثریت مطلق خانم سیلوانا اربیا[11] ( ازایتالیا) را بعنوان دبیر دیوان کیفری بین المللی به مدت پنج سال انتخاب کردند .

17 آوریل 2008 : خانم اربیا ( ایتالیا ) بعنوان دبیر دیوان کیفری بین المللی در مراسمی به اداره قاضی فلیپ کیرش ، رئیس دیوان ، و خانم هلنگیو بوهل ماخیز[12] ، نایب رئیس مجمع دولت های عضو ، سوگند یاد کرد .

9 سپتامبر 2008 : قضات دیوان کیفری بین المللی در جلسه عمومی با اکثریت مطلق آقای دایدر پریرا[13] (از سنگال ) را بعنوان معاون دبیر دیوان به مدت پنج سال انتخاب کردند.

19 ژانویه 2009 : در هفتمین جلسه مجمع دولت های عضو ، مجمع شش قاضی جدید را برای تصدی مناصب خالی قضایی تا مدت خدمت قضات قبلی انتخاب کرد.

26 ژانویه 2009 : شروع اولین دادرسی در دیوان کیفری بین المللی : دعوی دادستان علیه توماس لوبانگا دیلو.[14]

11 مارس 2009 : پنچ نفر از شش قاضی دیوان کیفری بین المللی در ژانویه 2009 توسط مجمع دولت های عضو اساسنامه رم به مدت نه سال انتخاب شدند و در مراسمی که در مقر دیوان برگزار شد متعهد شدند وظیفه خود را صادقانه برعهده گیرند . این قضات عبارت بودند از : قاضی فومیکو سایگا[15] (از ژاپن ) ، قاضی جویس الوچ[16] (از کنیا ) ، قاضی سانجی مماسینون موناجینگ[17] (از بوتسوانا ) ، قاضی کریستین وان دن وانگرت[18] (از بلژیک ) و قاضی کانو تارفوسر[19]  (از ایتالیا ) . آقای محمد شهاب الدین[20] (از غنا ) ، که توسط مجمع در ژانویه 2009 انتخاب شده بود به دلایل شخصی در 16 فوریه2009 استعفایش را به دیوان تسلیم کرد .

11 مارس 2009 : قضات دیوان کیفری بین المللی رئیس دیوان را انتخاب کردند. قاضی سانگ هان سونگ[21] (از جمهوری کره ) بعنوان رئیس دیوان انتخاب شد. قاضی فاتومتا دیمبل دیارا[22] (از مالی ) و قاضی هانس پیتر کال[23] (از آلمان ) به ترتیب بعنوان نائب رئیس اول و نائب رئیس دوم انتخاب شدند . تمام این قضات با اکثریت مطلق برای مدت سه سال انتخاب شدند .